MAKMAL
Pengenalan
Pengurusan makmal di universiti
terutama makmal sains memerlukan satu sistem berkomputer
yang canggih bagi menggantikan sistem tradisional yang sedia ada. Sistem
tradisional pengurusan makmal merupakan satu sistem lama yang digunapakai di
university dimana ianya banyak menggunakan buku log untuk merekodkan penggunaan
makmal dan juga item-item di dalam makmal. Sistem pengurusan makmal bersepadu
berasaskan web adalah khusus bagi memudahkan pengurusan sesebuah makmal dalam usaha
untuk meningkatkan kecekapan pengurusan makmal. Kewujudan sistem yang baik dan
sistematik didalam pengurusan makmal adalah perlu untuk menjadikan ianya lebih
efektif dan efisyen. Ianya akan lebih sistematik jika pengurusan data secara
berpusat digunakan untuk memudahkan pengurusan makmal berikutan kesemua
maklumat akan digabung pada satu pangkalan data. Di Universiti Malaysia Sabah UMS terdapat pelbagai sistem
berkomputer yang telah digunapakai. Antaranya ialah sistem kehadiran,
sistem penghantaran laporan peperiksaan, sistem pengisian markah e-LNPT,
sistem pengurusan i-aset. Pembelajaran berasaskan web juga banyak dibangunkan
khusus untuk pelajar-pelajar universiti contohnya Utusan Malaysia dan Berita
Harian yang telah membangunkan portal pendidikan secara online Teknologi masa
kini yang semangkin berkembang membawa kepada pengunaan sistem yang canggih dan
terkini.
Kepentingan
sistem pengurusan makmal
Sistem teknologi terkini adalah penting sebagai satu cara untuk
menjadikan pengurusan makmal sains di universiti menjadi lebih efektif dan
sistematik dari segi pengurusan makmal. Ia juga membolehkan para pensyarah dan
badan organisasi makmal berinteraksi dengan pengurusan makmal melalui talian
seiring dengan perubahan zaman teknologi berkomputer. Dengan pembangunan sistem
ini ianya dapat menggantikan sistem manual atau tradisional dalam pengurusan
makmal dengan satu sistem yang lebih sistematik yang dapat menjadikan makmal
sains sebagai makmal yang inovatif dan kreatif. Sistem Pengurusan makmal akan
menjadi lebih teratur. Ini dapat mengoptimumkan kecekapan dalam pengurusan
makmal. Rekod peralatan dan tempahan juga dapat disemak dengan mudah dengan
penggunaan pangkalan data berpusat yang sistematik.
Sistem
komunikasi diantara kakitangan makmal
Sistem komunikasi adalah sangat penting diantara
kakitangan-kakitangan makmal. Pengunaan teknologi terkini dapat memberikan informasi
atau maklumat berkaitan dengan pengurusan makmal disampaikan dengan cepat dan
terperinci dikalangan kakitangan makmal. Salah satu komunikasi yang semangkin
mendapat sambutan pada masa kini iaitu laman web Facebook. Melalui interaksi
dalam laman web facebook diantara kakitangan makmal dapat berkongsi maklumat
dan arahan kerja yang diberikan oleh pegawai pengurusan makmal dengan cepat dan
berkesan.
Sistem pengurusan aset
Pengurusan
makmal pada masa kini menjadi lebih kompleks yang memerlukan satu sistem pengurusan
yang lebih sistematik. Sistem pengurusan i-aset yang terkini digunapakai dalam pengurusan
asset untuk menggantikan sistem manual dalam pengurusan makmal kepada sistem pengurusan
baru yang lebih teratur dan sistematik.Sistem ini dibangunkan mengikut kaedah kawalan
pengurusan aset dan stor yang dikeluarkan oleh Jabatan Bendahari UMS
(Pekeliling Bendahari Bil. 3 Tahun 2010) berdasarkan Perbendaharaan Malaysia
(Pekeliling Perbendaharaan Bil. 3 Tahun 2007. Tatacara Pengurusan Aset Alih
Kerajaan dan Pekeliling Perbendaharaan Bil. 5 tahun 2009 Tatacara Pengurusan
Stor) Sistem Pemantauan Pengurusan Aset adalah aplikasi yang dibangunkan untuk
tujuan kawalan dan pemantauan aset bagi semua Jabatan di Universiti Malaysia
Sabah. Pengunaan aplikasi ini memudahkan kakitangan makmal dalam menguruskan asset
dan inventori peralatan makmal. Satu pendekatan baru perlu telah diambil bagi
memastikan aset-aset kerajaan diselenggara dengan cekap dan teratur supaya ia
dapat digunakan untuk memakmurkan rakyat.
Di
era teknologi maklumat ini, tiba masanya
pengurusan aset kerajaan berubah dari kaedah traditional (cara manual)
kepada pengurusan aset dan stor berkomputer. Ini dirasakan merupakan satu
pendekatan yang terbaik bagi menggantikan sistem manual yang lambat dan
rumit.
Sistem
Pengurusan Penyelenggeraan
Penyengeraan
adalah satu proses kerja-kerja pembaikan kerosakan pada peralatan. Penyengeraan
yang terancang dapat meminimumkan kerosakan pada peralatan. Dalam membangunkan
sistem pengurusan makmal yang cekap, penyengeraan alat hendaklah teratur dan terancang.
Terdapat dua cara penyelengaraan yang selalu digunapakai dalam pengurusan makmal.
Pertama ialah penyengeraan secara berjadual, dan kedua ialah penyelengaraan
diluar jangka.
Penyelengeraan berjadual (preventive maintenance)
Peralatan
diselenggarakan secara berjadual samada secara dikontrakkan (lantikan kontraktor
luar) atau secara dalaman (oleh kakitangan makmal sendiri). Kontraktor yang
dilantik menjalankan kerja penyelenggaraan berjadual seperti servis rutin,
baikpulih, dan tukaran alat ganti baru (sekiranya perlu) dan kerja tersebut
perlu diselia dan disahkan oleh pegawai yang bertanggungjawab. Penyelenggaraan pencegahan
secara dalaman dilakukan oleh kakitangan makmal sendiri seperti servis rutin, baikpulih,
dan tukaran alat ganti baru (sekiranya perlu) dan kerja tersebut perlu disahkan
oleh pegawai yang bertanggungjawab. Kerja Penyelenggaraan tersebut direkodkan
dalam Rekod Penyelenggaraan.
Penyelengeraan
diluar jangka (corrective maintenance)
Penyelenggaraan diluar jangka perlu dilaksanakan
dengan segera sekiranya terdapat kerosakan atau kondisi yang luar biasa pada
peralatan tersebut. Pegawai bertanggungjawab perlu memeriksa dan meneliti
keadaan peralatan tersebut samada ianya masih ekonomik untuk dibaikpulih
ataupun sebaliknya. Borang aduan kerosakan digunakan untuk tindakan tersebut.
Sekiranya peralatan tersebut masih ekonomik untuk dibaikpulih, kerja pembaikan
perlu dijalankan segera samada oleh kakitangan makmal sendiri ataupun dengan
mendapatkan khidmat kontraktor luar. Perkhidmatan kontraktor luar dipanggil untuk
menjalankan kerja penyelenggaraan diluar jangka sekiranya tidak dapat
dilaksanakan secara dalaman. Panggilan sebutharga untuk kerja tersebut adalah
merujuk kepada Prosedur Perolehan. Kerja penyelenggaraan tersebut direkodkan
dalam Rekod Penyelenggaraan Peralatan.
RINGKASAN
Pengurusan makmal
di universiti terutama makmal sains memerlukan satu sistem yang sistematik dan
efisyen. Empat perkara utama yang perlu diambil perhatian dalam membangunkan
pengurusan makmal yang cekap ialah sistem komunikasi, sistem pengurusan asset,
sistem pengurusan stor dan sistem pengurusan penyelengeraan peralatan.
Perkembangan teknologi masa kini telah banyak membawa perubahan sistem
pengurusan makmal daripada sistem manual kepada berkomputer. Selain pekara
diatas, aspek keselamatan dalam pengurusan makmal tidak boleh diabaikan.
Pengurusan
makmal yang cekap dan sistematik dapat meningkatkan nilai produktiviti yang tinggi
kepada Universiti dan Negara. Ianya seiring dengan amalan ISO dalam meningkatkan
kecermelangan budaya kerja kita.
No comments:
Post a Comment